Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας κάθε χρόνο μάς υπενθυμίζει την αξία του να φροντίζουμε το σώμα και το πνεύμα μας. Το 2025, περισσότερο από ποτέ, είναι η στιγμή να φωτίσουμε μια πτυχή της υγείας που παραμένει συχνά στη σκιά: την ψυχική υγεία των νέων μητέρων. Είναι ένα ζήτημα που αφορά εκατομμύρια γυναίκες σε όλο τον κόσμο και, δυστυχώς, συνοδεύεται ακόμα από σιωπή, ενοχή και παρανοήσεις.

Η Αόρατη Μάχη της Ψυχικής Υγείας

Η εικόνα της ευτυχισμένης, γαλήνιας νέας μητέρας που κρατά στην αγκαλιά της το μωρό της είναι πανταχού παρούσα στα μέσα, στις ταινίες, στα social media. Όμως, η αλήθεια για πολλές γυναίκες είναι διαφορετική. Η μετάβαση στη μητρότητα είναι συχνά γεμάτη άγχος, εξάντληση, αβεβαιότητα και μοναξιά. Και αυτό δεν έχει καμία σχέση με το πόσο πολύ αγαπούν το παιδί τους. Η αγάπη και η ψυχική δυσφορία μπορούν να συνυπάρχουν.

• Μαιευτική Κατάθλιψη (Postpartum Depression): Περίπου το 15-20% των νέων μητέρων βιώνουν έντονα συναισθήματα θλίψης, απόγνωσης και ενοχών που επηρεάζουν την καθημερινότητά τους.
• Άγχος και Πανικός: Οι ευθύνες της μητρότητας μπορούν να προκαλέσουν έντονο στρες, μερικές φορές συνοδευόμενο από κρίσεις πανικού.
• Μητρική Εξάντληση: Ο συνδυασμός αϋπνίας, κόπωσης και έλλειψης προσωπικού χρόνου μπορεί να οδηγήσει σε σωματική και ψυχική εξάντληση.
• Αίσθημα Μοναξιάς: Παρά τη διαρκή ενασχόληση με το μωρό, πολλές μητέρες αισθάνονται απομονωμένες από τον κοινωνικό τους κύκλο.
• Αυξημένες προσδοκίες και πίεση από την κοινωνία: Οι μητέρες συχνά νιώθουν την ανάγκη να είναι “τέλειες”, κάτι που εντείνει το άγχος τους.

Γιατί Δεν Μιλάμε Ανοιχτά για Αυτά τα Ζητήματα;

Η ψυχική υγεία των νέων μητέρων παραμένει ένα θέμα-ταμπού, συχνά λόγω βαθιά ριζωμένων κοινωνικών στερεοτύπων και της πίεσης να ανταποκρίνονται σε έναν ιδανικό ρόλο. Η εικόνα της μητέρας που τα προλαβαίνει όλα, είναι πάντα ήρεμη και γεμάτη αγάπη, έχει εδραιωθεί τόσο βαθιά που κάθε απόκλιση από αυτή γίνεται πηγή ενοχής.

Πολλές γυναίκες δυσκολεύονται να μιλήσουν για το άγχος, τη θλίψη ή τη συναισθηματική τους κόπωση, γιατί φοβούνται ότι θα παρερμηνευτούν ή θα κριθούν ως «ανεπαρκείς». Η έλλειψη πληροφόρησης, η σιωπή γύρω από τις ψυχικές δυσκολίες και η ανεπάρκεια υποστηρικτικών μηχανισμών στο άμεσο περιβάλλον, συχνά εντείνουν το αίσθημα απομόνωσης.

Τα στατιστικά είναι ξεκάθαρα

Σύμφωνα με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας, περίπου 1 στις 5 γυναίκες θα εμφανίσει κάποια μορφή ψυχικής δυσκολίας κατά την εγκυμοσύνη ή μετά τον τοκετό – από επιλόχειο κατάθλιψη και άγχος, έως πιο σοβαρές διαταραχές. Και όμως, ένα τεράστιο ποσοστό αυτών των περιπτώσεων μένει αδιάγνωστο και χωρίς υποστήριξη.

Γιατί; Επειδή η κοινωνία μας περιμένει από τη νέα μητέρα να “είναι ευγνώμων”, “να χαίρεται κάθε στιγμή” και “να τα καταφέρνει όλα”. Αυτές οι προσδοκίες είναι συχνά το μεγαλύτερο εμπόδιο για να ζητήσει βοήθεια.

Μιλώντας για τη «σιωπηλή πρόκληση»

Η ψυχική υγεία των νέων μητέρων είναι μια σιωπηλή πρόκληση – γιατί οι περισσότερες γυναίκες δεν νιώθουν ότι μπορούν να μιλήσουν ανοιχτά. Φοβούνται ότι θα κριθούν, ότι θα θεωρηθούν “ανίκανες” ή “κακές μητέρες” με αποτέλεσμα να κλείνονται στον εαυτό τους, παλεύοντας καθημερινά με σκέψεις, συναισθήματα και φόβους που δεν τολμούν να πουν ούτε στον σύντροφό τους.

Αυτή η σιωπή, όμως, μπορεί να έχει συνέπειες, όχι μόνο για τη μητέρα, αλλά και για το παιδί. Η ψυχική κατάσταση της μητέρας επηρεάζει άμεσα τη συναισθηματική ανάπτυξη του βρέφους, τη σχέση προσκόλλησης, και γενικότερα τη λειτουργία όλης της οικογένειας.

Η ανάγκη για υποστήριξη και πρόληψη

Το πρώτο και πιο σημαντικό βήμα είναι να μιλήσουμε ανοιχτά για την ψυχική υγεία των μητέρων. Να δώσουμε χώρο, λόγο και σεβασμό στις εμπειρίες τους. Κάθε μητέρα πρέπει να ξέρει ότι δεν είναι μόνη. Η δυσκολία της είναι ανθρώπινη και αντιμετωπίσιμη. Υπάρχουν επαγγελματίες, κοινότητες, ακόμα και ασφαλιστικά προγράμματα που μπορούν να τη στηρίξουν.

Επιπλέον, η πρόληψη έχει τεράστια σημασία:  η ενημέρωση κατά την εγκυμοσύνη για τις ψυχολογικές αλλαγές που μπορεί να προκύψουν, η ενίσχυση του κοινωνικού δικτύου γύρω από τη μητέρα, η ύπαρξη επαρκών παροχών ψυχικής υγείας στα δημόσια και ιδιωτικά πλαίσια υγείας. Αυτά είναι κρίσιμα βήματα για να χτίσουμε μια κοινωνία που προστατεύει τις μητέρες και τιμά τον ρόλο τους.

Τι Μπορεί να Βοηθήσει;

Η στήριξη των νέων μητέρων δεν είναι πολυτέλεια—είναι αναγκαιότητα. Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για να βελτιώσουμε την ψυχική υγεία των γυναικών που βιώνουν τις προκλήσεις της μητρότητας:

• Ανοιχτή Συζήτηση & Εκπαίδευση: Είναι ζωτικής σημασίας να καταρριφθούν τα στερεότυπα και να μιλήσουμε ανοιχτά για την ψυχική υγεία.
• Υποστήριξη από Οικογένεια & Κοινότητα: Ένα υποστηρικτικό περιβάλλον μπορεί να βοηθήσει τις μητέρες να αισθάνονται ασφαλείς και κατανοητές.
• Επαγγελματική Βοήθεια: Οι ψυχολόγοι και οι σύμβουλοι ψυχικής υγείας μπορούν να προσφέρουν εργαλεία για την αντιμετώπιση άγχους και κατάθλιψης.
• Δημιουργία Δικτύων Υποστήριξης: Ομάδες νέων μητέρων και διαδικτυακές κοινότητες μπορούν να μειώσουν το αίσθημα μοναξιάς.
• Αυτοφροντίδα & Προσωπικός Χρόνος: Κάθε μητέρα αξίζει να έχει χρόνο για τον εαυτό της, ακόμα και αν είναι λίγα λεπτά μέσα στη μέρα.

Κλείνοντας…

Η Παγκόσμια Ημέρα Υγείας 2025 είναι μια ευκαιρία να σπάσουμε τη σιωπή. Να δώσουμε φωνή στις νέες μητέρες. Να τις ακούσουμε, να τις καταλάβουμε και να τις στηρίξουμε.

Αν είσαι μητέρα και νιώθεις ότι δυσκολεύεσαι, ζήτα βοήθεια. Δεν είσαι μόνη. Δεν είσαι αδύναμη. Είσαι άνθρωπος.

Και αν είσαι σύζυγος, φίλη, συνάδελφος ή ακόμα και εργοδότης μιας νέας μητέρας, άκου, σεβάσου και στάσου δίπλα της. Ίσως η πιο μικρή σου κίνηση να είναι για εκείνη η αρχή μιας μεγάλης ανάσας.

Κάθε νέα μητέρα χρειάζεται στήριξη. Στην Εvolve, είμαστε εδώ για να σου θυμίζουμε πως δεν είσαι μόνη. Γιατί η υγεία ξεκινά από την καρδιά και η μητρότητα αξίζει μόνο στήριξη – ποτέ κρίση.